Speelplezier op Peuterschool De Horizon!

Bij Peuterschool de Horizon is in juni 2020 de training ‘Speelplezier’ gestart. Alle kleuterleerkrachten, pedagogisch medewerkers en de VE-coach doen mee. Speelplezier is een VVE methodiek ontwikkeld door Margot Wouterse en kenmerkt zich door het op een speelse manier aanbieden van taal bij peuters en kleuters. Het traject duurt tot begin 2022 en hierna hoopt de Horizon gecertificeerd te zijn in deze Speelplezier methodiek. 

Start training 

Enthousiast, nieuwsgierig, soms ook een beetje sceptisch zijn wij met dit traject gestart. Tijdens de inspirerende bijeenkomsten komt telkens een ander onderdeel van Speelplezier aan bod. In eerste instantie was dit ‘live’ maar door de coronamaatregelen waren we genoodzaakt om een aantal bijeenkomsten digitaal te organiseren. Het is leuk om met elkaar te leren en ervaringen uit te wisselen met kleuter- en peutergroepen. Na elk onderwerp gaan we in onze eigen groep aan de slag en worden we gecoacht op de werkvloer door de Speelplezier trainers. Met die feedback en nieuwe ideeën kunnen we dan weer verder.  

Demonstratiespel met Snuf 

Bij de training staat het demonstratiespel met Snuf (knuffel konijn) centraal, dit is het startpunt van de dag. Het thema wordt dan geïntroduceerd en er worden nieuwe woorden aangeboden en uitgebeeld. De kinderen zijn erg betrokken bij Snuf en zijn belevenissen, en de rest van de dag gaan zij hiermee op avontuur. Kinderen leren spelenderwijs, waardoor wij tijdens elk spelmoment het kind volgen en ons verplaatsen in de hun belevingswereld. Uit voorgaande ervaringen met andere methodieken waren wij vooral gewend om leerresultaten te boeken uit centrale kringactiviteiten. We merken dat de betrokkenheid van de kinderen groter is bij demonstratiespel dan in een ‘gewone’ kring. Nu hebben we kortere kringactiviteiten. De thema’s sluiten goed aan op de belevingswereld van jonge kinderen en wij kunnen jaarlijks andere accenten aanbrengen binnen zo’n thema.

Taal leren door te ervaren en te spelen 

In de hoeken kunnen de kinderen het thema verder uitspelen en oefenen met de woorden en begrippen. Wij spelen mee en benoemen alles wat we doen, we dagen kinderen uit om oplossingen te bedenken voor problemen en lokken zo veel mogelijk taal uit. Dat is op een school met veel NT2 kinderen belangrijk: taal leren door te ervaren en te spelen. Kinderen mogen zelf kiezen waar en hoe ze willen spelen in de open hoeken, waardoor ze leren keuzes te maken en hun fantasie geprikkeld wordt. Regelmatig komt het voor dat wij zien dat de kinderen vindingrijke ideeën bedenken. Zo bouwde Nila laatst een kasteel in de bouwboek, zodat de babypoppen uit de huishoek er konden slapen en gebruikte Juno puzzelstukjes als gereedschap om de glijbaan te repareren. We merken dat het meespelen in de verschillende hoeken de kinderen helpt om het spel en hun vaardigheden uit te breiden, om meer te gaan ontdekken. En tegelijk is het een goed moment om de ontwikkeling van een kind te observeren. 

In kleine groepjes bieden we speelse en uitdagende activiteiten aan om verder te oefenen met woorden en begrippen. We sluiten dan aan bij het ontwikkelingsniveau van de kinderen. In de praktijk lukt dit bij de peuters goed omdat daar twee pedagogisch medewerkers zijn: de ene doet de activiteit en de andere heeft oog voor de andere kinderen. In de volle kleuterklassen waar maar één leerkracht voor staat is dit echt een uitdaging. Extra handen in de klas zijn zouden dan zeer welkom zijn.  

In het lokaal is er een atelier, waar kinderen zelfstandig aan de slag kunnen met allerhande knutsel- en kosteloos materiaal. Peuters en kleuters kunnen daar zelfstandig aan de slag en mogen naar hartenlust experimenteren. Regelmatig worden er andere materialen aangeboden, zodat het atelier blijft uitdagen. De peuters zijn meer zelfstandig sinds het atelier er is: ze mogen zelf alles pakken en iets bedenken en uitproberen. Het atelier eindigt vaak in een grote kliederboel. Daar zijn we trots op, omdat het vaak betekent dat de kinderen hebben geëxperimenteerd en zich vrij en vertrouwd voelen. We ruimen het samen wel weer op. 

Anderstalige gebaat bij spelend leren 

Speelplezier vraagt van pedagogisch medewerkers en leerkrachten om het beste uit zichzelf te halen. Het vraagt om continu te focussen: tijdens de demonstratiespellen, het vrije spel en de begeleidende activiteiten. In zowel de kringmomenten als het vrije speelgedeelte is het de kunst om jonge kinderen elk op hun eigen niveau te blijven stimuleren, hen aan te zetten tot spel en hun spelvorm te verrijken. Elke keer is het weer een uitdaging om kinderen vanuit hun eigen intrinsieke motivatie in een bepaalde hoek te laten spelen door een spel aantrekkelijk te maken. Peuters leren immers veel meer, wanneer het spel aansluit op hun behoeftes. Opmerkelijk is dat veel anderstalige peuters gebaat zijn bij spelend leren. Vaak durven zij door het gebrekkige Nederlands niet zo snel contact te leggen in het Nederlands, waardoor zij minder van zichzelf kunnen laten zien. Doordat wij deze doelgroep spelenderwijs benaderen door bijvoorbeeld verstoppertje te spelen, is het voor hen laagdrempelig om mee te doen en meer Nederlandse taal te gebruiken. Op de langere termijn zien wij dat hun Nederlandse woordenschat aanzienlijk gegroeid is.  

De training ‘Speelplezier’ sluit heel fijn aan op de behoeftes van het jonge kind. Zeker in een tijd waar alles maar steeds sneller moet en de verwachting van kinderen steeds hoger ligt, is het fijn om de jongste kinderen van de Horizon een tijd te gunnen waarin ze echt kunnen spelen, zonder dat ze doorhebben dat ze ontzettend veel leerstof tot zich nemen. Dat vraagt veel van ons als pedagogisch medewerkers en leerkrachten, we zijn daarin nog volop aan het leren. Echter, we weten hoeveel profijt het uiteindelijk oplevert en dat is toch waar we het voor doen! 
  
Geschreven door: Alisha Chandoe (pedagogisch medewerker) en Lousanne Ooms (VE coach)